Op 22 maart werd de jaarlijkse ontmoetingsdag van onze stichting gehouden in de Zuiderkerk te Zwolle. Het was een dag waarop de verzoening centraal stond, maar waar ook ruimte was voor ontmoeting met elkaar. Jan Pieter van Dalen, voorzitter van de Werkgroep, opende de dag en heette iedereen hartelijk welkom, waarna Annelies Theesing ons leidde in de aanbidding.
Verzoening in Jeruzalem
Daarna kreeg Bernard Hardick, bestuurslid van onze stichting, het woord. Hij nam ons mee naar de conferentie in Jeruzalem, die hij samen met Piet Luijten heeft bijgewoond.
Begin oktober j.l. kwamen 64 deelnemers uit vier continenten bijeen in Jeruzalem voor een speciale verzoeningsconferentie rond de Grote Verzoendag (Jom Kippoer), waar een Nederlandse delegatie excuses maakte, hun schuld beleed en om vergeving vroeg tegenover delegaties van voormalige Nederlandse koloniën.
Bernard, die voor deze conferentie was uitgenodigd, begon zijn betoog met de Bijbeltekst “Ons heeft Hij, God, de verkondiging van de verzoening toevertrouwd” (2 Kor 5:19). Afgevaardigden van o.a. Indonesië, Papua, Suriname, en de Molukken waren aanwezig. Er moesten stenen uit de weg geruimd worden.
Tijdens de vertoning van een indrukwekkende film zagen we, op deze ontmoetingsdag, hoe Nederlanders op de knieën gingen en onder tranen vergeving vroegen voor de overheersing, wandaden en gruweldaden, gepleegd tijdens de kolonisatie. Het was ontroerend om te zien, hoe er vergeving werd uitgesproken, werd gebeden, gedankt en gehuild.
“Het hart van God is verzoening”, zei Bernard, “we zullen verder herstel zien van al deze volkeren. Ze zullen tot zegen worden voor ons land.”
Verzoening in Litouwen
Het tweede deel van de ochtend stond in het teken van verzoening met het Jodendom.
Kees Lavooy, bestuurslid van onze stichting, gaf een presentatie over de bijzondere reis naar Litouwen, waarbij de begraafplaats in Vilkia is opgeknapt door een team van onze vrijwilligers.
“De begraafplaats in Vilkia is een belangrijke begraafplaats”, zo begon Kees zijn betoog, “In die plaats woonden beroemde rabbijnen. 80% van de bewoners was Joods. Na de oorlog is de Joodse gemeenschap nagenoeg verdwenen”.
In samenwerking met een rabbijn is de begraafplaats gerenoveerd. De burgemeester en een archeoloog waren ook betrokken bij dit hele project.
De weersomstandigheden waren slecht, het regende en stormde, maar op de grafheuvel in Vilkia bleef het droog. Terwijl het rondom de grafheuvel regende en waaide kon het team van vrijwilligers gewoon hun werk doen. Een wonder van God! Dit verhaal heeft in verschillende Joodse weekbladen in Londen en New York gestaan, en is zodoende wereldberoemd geworden.
“Met dit werk van verzoening van ‘Boete & Verzoening’ willen we een tegengif zijn tegen o.a. de vervangingsleer (Wij, de kerk zijn nu het uitverkoren volk, de Joden niet meer)”, zei Kees, men probeert hier in Litouwen ook wat meer met het verleden in het reine te komen, en schuld te erkennen vanwege de ernstige situatie in het verleden”.
Tijdens de vertoning van een film over de werkzaamheden op de grafheuvel waarop de begraafplaats van Vilkia is gelegen, kwam rabbijn Baron aan het woord. Hij was diep onder de indruk van ons werk aan de joodse begraafplaatsen. Hij heeft het boekje “Een Spijker aan de Brug” gelezen, en zei ”Dit is ongelooflijk!” In het slot van het boekje las hij, dat we ons werk graag willen uitbreiden naar Oost Europa. Daarom wilde hij zo snel mogelijk met ons in contact komen en stuurde meteen een email naar Kees Lavooy.
Na afloop van de werkweek in Vilkia zei hij: “Dit hele gebeuren is een verhaal vol wonderen! Het is gewoon ongelooflijk! Ik heb nog nooit zoveel vriendelijkheid en goedheid gezien! In weer en wind aan het werk geweest, en in 4 dagen tijd 60 stenen weer opgericht. Dit is een groot wonder van God!”
Verzoening in Nederland
Na de lunch richtten we de aandacht op ons eigen land.
Na de terugblik op de brainstorm van vorig jaar, werden we door de diverse werkleiders bijgepraat over de werkzaamheden die er overal in het land plaats vinden door kleine groepjes vrijwilligers die regelmatig aan de slag gaan.
Dat er ook in ons eigen land mooie dingen gebeuren, bleek wel uit de ontroerende getuigenissen in de contacten met Joodse mensen door o.a. Piet, Koert, Gosse en Jan.
Op verzoek van velen, staat er voor de komende zomer weer een landelijke werkweek op het programma, dit keer in Muiderberg.
Tot slot van deze dag is er in kleine groepjes gedankt en voorbede gedaan.
Piet Luijten sloot deze mooie dag af met gebed, waarna er nog tijd was voor ontmoeting met elkaar.
Tineke Arentze.